İhtiyaç türlerinden bahsetmeden önce ihtiyacın ne demek olduğunu açıklayayım. İhtiyaç en genel anlamıyla yoksunluk çekmek diyebiliriz. Doğamız gereği bir çok şeye ihtiyaç duyuyoruz. Biz insanoğlunun hayatımızı devam ettirebilmek için beslenmek, barınmak, eğitim gibi bir çok temel ihtiyaçlarımız bulunmaktadır. Hatta ABD'li psikolog Abraham Maslow tarafından 1943 yılında yayınlanan bir çalışma ortaya atılmıştır.
 |
| Maslow'un gereksinimler hiyerarşisi |
Bu ihtiyaçların hiç sonu gelmez.☺
İhtiyaç Türleri
- Normatif İhtiyaçlar(Normative Needs): Gerçekte olan durum ile nasıl olması gerektiği arasındaki farka normatif ihtiyaç diyoruz. Bu farklar ulusal standartlar ile karşılaştırılır. Genellikle eğitim alanlarında, seviye tespit ile ölçülür.
- Karşılaştırmalı İhtiyaçlar(Comparative Needs): Normatif ihtiyaca benzerler. Fakat normatif ihtiyaçtan farklı olarak ulusal standartla değil, kendi gibi gruplarla yada kitlelerle karşılaştırılır.
Örneğin yandaki resimde iki grubun evren bilimi hakkındaki bilgilerinin kıyaslanmasını görüyoruz.
- Hissedilen İhtiyaçlar(Felt Needs): Kişisel ihtiyaçlardır. Kişinin sahip olduğu yetenek, başarısı ve performansı ile kendisinden beklenen arasındaki farktır.
Çoğu zaman yapmak istediğimiz bir sürü şeyler vardır. Ama genellikle sonuca ulaşamayız. Örneğin zayıflamak istiyoruz fakat bunun için hiç bir şey yapmıyoruz. Sadece zayıflamamız gerektiğini hissediyoruz. Biz bu olaya hissedilen ihtiyaç diyoruz.
- İfade Edilen İhtiyaçlar(Expressed Needs): Hissedilen ihtiyacın eyleme dönüşmüş halidir. Düşündüğümüz, eksik gördüğümüz ihtiyaçları uygulamaya geçirdiğimiz kısımdır.
Yani zayıflamak için bir uzmana başvurup bir spor salonuna kaydolursak hissedilen ihtiyacı eyleme dönüştürmüş oluruz. Böylelikle ifade edilen ihtiyaca dönüşür.
- Önceden Tahmin Edilen ya da Geleceğe İlişkin İhtiyaçlar(Anticipated or Future Needs): Önceden düşünülen gelecekte oluşabilecek değişikliklerin belirlenmesi ile ilgilidir. Hayatımızda en çok karşılaştığımız ihtiyaç türüdür.
Örneğin yeni evlenecek bir çifti düşünelim. Evlenmeden önce bir çok hazırlık yapmaları gerekiyor. Gelinlik, damatlık, kına malzemeleri, süslemeler, düğün mekanı gibi bir çok detayı düşünmek gerekir. Ve bütün bunları yapabilmek için önceden ayrılmış bir bütçeye ihtiyaç vardır.
- Acil İhtiyaçlar(Critical İncident Needs): Nadir oluşan ihtiyaçlardır. Ve ciddi sonuçlara sebep olan başarısızlıklarımız.
Örnek olarak, bir bombanın patlaması diyebiliriz.Sonucu bizim başarısızlıklarımızı ve ihtiyacımızı gösterir. Ölen insanlar, yanan araçlar, binalar bütün bunlar bizim başarısızlıklarımız.Acil ihtiyaçlar da bu tür durumlarda ve bu tür durumlardan önce ne yapmamız veya davranmamız gerektiğidir.
